فطرت، موتور حرکت انسان از حیات نباتی و حیوانی به حیات عقلانی

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدیان صبح روز جمعه در همایش 2 روزه مدیران مدارس رستگاران که در دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار شد، ضمن عرض تسلیت شهادت ششمین اختر آسمان ولایت و امامت و بنیان گذار فقه جعفری و نثار درود به روان پاک شهدا و امام شهداء حضرت امام خمینی(ره)، با اشاره به ضرورت تحول افزود: نظام آموزشی ما که میراث گذشته بود، نظامی وارداتی بود که با مبانی عقیدتی ما و اهداف انقلاب اسلامی فاصله بسیار داشت. زیرا کشوری را که روزی میدان‌دار عرصه علم و فناوری بود و دانشمندانی چون ابن سینا، فارابی، رازی، غیاث الدین جمشید و... را به جامعه جهانی تحویل داده که هنوز برخی از آثار آنان در دانشگاه‌ها مورد بحث و استفاده قرار می‌گیرد، به کشوری وابسته تبدیل نمود. به همین جهت با استفاده از نظر کارشناسان خبره حوزه و دانشگاه و رهنمودهای مقام معظم رهبری(مدظله العالی) سند تحول نظام آموزش و پرورش با الهام از قرآن کریم و سیره رسول گرامی(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام تدوین گردید که به منزله قانون اساسی برای آموزش و پرورش ماست. این سند نیاز به نقشه راهی داشت که روش اجرا و سازوکار چگونگی دستیابی به اهداف آن را نشان دهد. لذا برنامه برنامه درسی ملی نوشته شد که به مثابه نقشه‌ای جامع نشان دهد از کجا، چگونه، با چه ابزاری، چه مطلبی و به چه کسانی باید آموزش داده شود و آنان را در مسیر رشد و کمال تا دستیابی به مراتبی از حیات طیبه رهبری نماید.

دکتر محمدیان اضافه کرد: تفاوت ماهوی این برنامه با برنامه گذشته در این است که حیات انسانی و به قول زنده یاد استاد محمد تقی جعفری(ره) حیات معقول را جایگزین حیات نباتی و حیات حیوانی می‌کند که موتور حرکت آن فطرت است و در نظام تربیتی گذشته مغفول مانده بود.

وی تصریح کرد: هدف خلقت انسان تنها به خور و خواب محدود نمی شود (این ها در گیاهان و جانوران هم وجود دارد) بلکه انسان آمده است تا با تکیه بر فطرت خداجو، کنجکاو، زیبایی دوست، حق طلب، عدالت خواه و ... مسیر کمال را طی نموده و به مراتبی از حیات طیبه و خلیفه الهی دست یابد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ضمن مقایسه دو دیدگاه اومانیستی و اسلامی اضافه کرد: انسان متکی بر تفکر اومانیستی سعی دارد فطرت را در خدمت غرایز قرار دهد در حالی که اسلام غرایز را در خدمت فطرت قرار می‌دهد که انسان رفتار غریزی خود را با تکیه بر فطرت کمال جو تعدیل کند که این فطرت در 5 عنصر تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق تجلی می‌یابد.

وی افزود: چیزی که در گذشته به عنوان ضعف اساسی نظام آموزشی مطرح می‌شد، تکیه بر حافظه‌مداری بود که ذهن دانش‌آموزان را به انباری از دانش‌های گاه غیر کاربردی تبدیل می‌نمود بدون آن که دانش‌آموز از چیستی و چرایی آن مطلع باشد.

اما امروز ما درس تفکر و پژوهش را وارد کلاس و مدرسه کردیم تا اندیشه جای محفوظات را پر کند و به آنچه می‌آموزد اعتقاد و ایمان پیدا کند و نتیجه دانش در عمل صالح وی که همان اخلاق است، متجلی گردد. این 5 عنصر چگونگی رابطه با خود، خدا(خالق جهان هستی)، خلق(دیگران) و جهان آفرینش(طبیعت و مخلوقات) را تعریف می‌کند . یعنی آنکه همه تحولات و اتفاقات زیر چتر عنایت و حمایت او صورت می‌پذیرد، یعنی خداوند متعال نیز مورد توجه قرار گرفته است که در گذشته به طبیعت و علم نسبت داده می‌شد و علت العلل یا مسبب الاسباب مورد غفلت واقع شده بود.

معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش در ادامه افزود: البته برای آموزش، تنها به کتاب درسی اکتفا نشده و همراه آن بسته آموزشی متنوع و متناسب با سن و جنس دانش‌آموزان نیز تدارک دیده شده است که معلم را در انتقال اطلاعات و مفاهیم کمک خواهد کرد.

دکتر محمدیان با اشاره به روایتی در باب ضرورت ثبت علوم و دانش‌های نو و تجربیات بدیع افزود: سینه هریک از شما مالامال از خاطرات ارزشمندی است که اگر ثبت نشود به زودی غبار فراموشی آن را فرا خواهد گرفت. لدا توصیه می‌کنم تمام فعالیت‌های خود را بنویسید تا دیگران نیز بتوانند از آن استفاده کنند و مجبور نباشند راه های آزموده شده و شکست خورده را دوباره بیازمایند.