ضرورت بازسازی سازمانی امور پرورشی با مختصات روز/ امور تربیتی باید به طور رنگین کمانی بازآرایی شود

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان با تاکید به اهمیت نقش والدین در تربیت فرزندان، ساختار امور پرورشی را نیازمند بازآرایی دانست.

به گزارش خبرنگارحوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سیطره آموزش بر پرورش انتقادی جدی است که نه تنها خانواده ها بلکه حتی مسئولان آموزش و پرورش هم به آن اشاره داشتند و سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش معتقد است که حوزه پرورشی نه تنها نباید کوچک شود بلکه باید به حدی وسیع باشد که شامل همه افراد در مدرسه باشد البته وی به این موضوع هم اشاره دارد که سیطره دانشی  در برنامه‌های آموزشی و پرورشی ما باعث شده است که فعالیت‌های پرورشی به شدت رنگ ببازد و کم رنگ شود به تبع آن کار مربیان و مشاوران متأسفانه کاهش پیدا کرده است.

آسیب های اجتماعی، دنیای پیچیده فضای مجازی و عصر اطلاعات آنچنان بر گروه سنی نوجوانان سایه انداخته است که راه علاج آن جز با اقدامات کنترلی به روز میسر نیست و حوزه امور تربیتی در این مورد نقش بسزایی دارد هرچند گاهی این حوزه اکنون جایگاه صوری داشته و حیطه عمل محدودی دارد.

با حجت‌الاسلام والمسلمین محی‌الدین بهرام محمدیان رئیس بنیاد فقهی مطالعات آموزش و پرورش گفتگویی ترتیب دادیم تا از چند و چون عملکرد امور تربیتی و ضرورت فعالیت آن بدانیم.

نسخه پیچی یک سویه در امور تربیتی دلزدگی ایجاد می‌کند

باشگاه خبرنگاران جوان: نقش امور تربیتی را در دانش آموزان چطور می‌بینید؟

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان: نهاد امور تربیتی میراث پر برکت پیشگامان تعلیم و تربیت اسلامی است که متأسفانه ما وارثان به جای بازتولید و بازآفرینی این سرمایه مدام از آن هزینه می‌کنیم.

 فعالیت‌های پرورشی باید در راستای ایجاد تمدن نوین اسلامی و حاکمیت مدنیت پیشرو دینی بازنگری و بازآفرینی شود که در این میان توجه به مقتضیات زمان و نیاز‌های فکری، روحی و جسمی دانش آموزان از ضرورت‌های امروز امور تربیتی و فعالیت‌های فرهنگی است.

فعالیت‌های فرهنگی و پرورشی باید علاوه بر تحریک عقول و شکوفایی خلاقیت کودکان و نوجوانان به تهییج عواطف و حس مذهبی و انقلابی و تقویت نشاط و شادمانی و ابتهاج درونی مربیان و دانش آموزان منجر شود؛ در فعالیت‌های پرورشی نسخه پیچیدن یک سویه از ستاد و بی توجهی به موقعیت‌های تربیتی دانش آموزان در محیط جز دل زدگی، افسردگی و فرار از برنامه‌ها نتیجه‌ای نخواهد داشت.

باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از مواردی که به آن انتقاد می‌شود، خلا تربیت دینی است، این موضوع از نظر شما چگونه است؟

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان: امور تربیتی باید فضای مدرسه و کانون‌های فرهنگی را به صورت رنگین کمانی برای همه دانش آموزان بازآرایی کند؛ تفکیک دین و زندگی از هم بیشتر از تفکیک آموزش از پرورش و جدایی ورزش و تربیت بدنی تربیت دینی، سیاسی و اجتماعی خودنمایی می‌کند.

در تربیت دینی ساحت‌های مختلف تربیتی در هم تنیده و تکمیل کننده هم هستند؛ همچنان که دانش‌آموزان با صلاحیت و علایق مختلف و متنوع توانایی‌های متفاوت و حتی سلامت جسمانی و طبقه اجتماعی و قومی مختلف بهتر زیستن را در کنار هم تجربه می‌کنند.

تنوع مدارس به ویژه از حیث اقتصادی و طبقات اجتماعی آسیب‌زا و تهدیدکننده وفاق ملی و تاب‌آوری اجتماعی است.

تکرار حرف های کلیشه ای در امور تربیتی اتلاف وقت و انرژی است

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا مربیان امور تربیتی در این برهه زمانی توانستند ماموریت های این نهاد به درستی پیش ببرند؟

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان: مربیان پرورشی اوایل انقلاب به ضرورت‌های زمان پاسخ مناسب دادند که باید قدرشناس آن زحمات بود، اما امروز باید در تربیت حرفه‌ای مربیان به نیاز‌های دوره جدید توجه شود و بازسازی سازمانی امور پرورشی با مختصات امروز نیازی جدی تلقی می‌شود؛ تکرار حرف‌های کلیشه‌ای و کهنه که نشاط و تازگی در آن کمتر به چشم می‌خورد اتلاف منابع مالی، انسانی و فرصت‌سوزی است.

برنامه‌ریزان اجرایی به مقتضای تعریف تربیت در سند تحول بنیادین  باید فرصت تکوین و تعالی پیوسته هویت دانش آموزان را به طور یکپارچه و مبتنی بر مبانی نظریه تعلیم و تربیت اسلامی به صورت آگاهانه و اختیاری در همه ابعاد فراهم آورند.

اگر این نکته را بپذیریم باید به آن ملزم باشیم و برنامه‌های پیشنهادی تربیتی به طور تعاملی، انگیزشی و مشارکتی با حضور حداکثری دانش آموزان برگزار شود.

به جای بخشی‌نگری و موازی‌کاری برنامه درسی ملی ۱۰۰ ساعت برنامه اختیاری مدرسه مورد تأکید و مصوب برای گام دوم به عنوان سکوی پرتاب قرار دهیم.

تعارض‌های رفتاری دانش‌آموزان را دچار چندگانگی شخصیتی می‌کند

باشگاه خبرنگاران جوان: وزیر آموزش و پرورش معتقد است که امور تربیتی صرفا نباید محدود به مربیان پرورشی باشد و همه باید در این حوزه نقش داشته باشند، اما نقش خانواده در این میان مشخص نشده است. این جنبه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان: در تربیت فرزندان، پدران و مادران وظیفه اصلی را دارا هستند و مربیان و معلمان همچنین همکاران تربیتی آموزشی به صورت حرفه‌ای فعالیت دارند بنابراین وضعیت خانه و مدرسه در جهت‌گیری تربیتی و آموزشی باید هم سوی هم باشند.

تعارض‌های رفتاری و برنامه‌ای در مواجهه با دانش‌آموزان و فرزندان از سوی خانه و مدرسه می‌تواند دانش‌آموزان را دچار چندگانگی شخصیتی می‌کند.

در متون تربیت دینی به ارتباط و تبادل نظر والدین با مربیان تأکید شده است و حتی شهید ثانی رضوان‌الله تعالی الیه در کتابی روز چهارشنبه را برای دیدار پدران با معلم فرزندانشان پیشنهاد می‌کند.

باشگاه خبرنگاران جوان: برای تعامل بیشتر خانواده و مدرسه و تقویت ابعاد تربیتی در دانش آموزان چه راهکاری دارید؟

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان:  مدارس می‌توانند با یک رویکرد مترقی گام‌های رو به جلویی بردارند و در کلاس‌های درس تعدادی صندلی را برای حضور پدران یا مادران پیش‌بینی کنند تا هر زمان که نیاز بود در کلاس درس فرزندشان حضور یافته و از نزدیک فعالیت معلم و فرزندان را مشاهده کنند.

این کار هنگام مسئولیت من در انجمن اولیاء و مربیان به طور آزمایشی در استان مرکزی و شهر‌های اراک و ساوه اجرایی شد و پیامد‌های مثبتی از آن دریافت کردیم که از جمله آن‌ها می‌توان به توسعه همکاری خانه و مدرسه، حل مشکلات فیزیکی کلاس درس، پشتیبانی از معلم و مدرسه و عمق بخشی به روابط والدین و فرزندان در فعالیت‌های فوق برنامه مدرسه اشاره کرد.